«داکتر رنگین دادفرسپنتا» وزیر خارجه سابق کشور، در مصاحبه با سایت «افغانستان رو» نظریات خود را در خصوص تحولات اخیر بین‌المللی به خصوص در مورد مسائل مرتبط با روسیه در سوریه ابراز داشت. در ذیل متن مصاحبه وی را مطالعه می‌کنید:
مداخله‌ی نظامی روسیه دربحران سوریه را چگونه ارزیابی می کنید؟
من فکرمی کنم که مداخله نظامی فدراسون روسیه در بحران سوریه، اقدامی به جا، مناسب وبه موقع بود. این مداخله ی نظامی به درخواست دولتی صورت گرفته است که هنوزهم به لحاظ حقوق بین المللی مشروعیت دارد. تمام دسته ها وگروه هایی که به کمک دولتی‌های محافظه کار در خاورمیانه به وجود آمده اند وتمویل می شوند، به شمول داعش والنصره، برای برهم زدن ثبات وامنیت خاورمیانه تلاش می کنند. سقوط دولت های استوار و پا برجا ولو این که خیلی اتوکرات ودیکتاتور باشند، کارملت ها است. نباید قدرت های بزرگ به کمک پول کشورهای محافظه کار و به وسیله گروه های بسیار افراطی و خشن، دولت ها را سقوط بدهند. چنین سیاستی دسته های تروریستی و جنایت کار را جانشین دولت ها می سازد. براین مبنا من مداخله نظامی روسیه درسوریه را به سود ثبات وامنیت درخاورمیانه می دانم.
آیا امکان دریافت راه حل سیاسی برای بحران سوریه وجود دارد؟
این روزها نرمش‌هایب از جانب برخی ازکشورهای غربی نشان داده شد. برخی از کشورهای غربی گفتند که آقای اسد می تواند در یک دوره ی انتقالی نقش ایفا کند. هم چنان کشورهای طرفدار آقای اسد اعلام کردند که حاضرند با اپوزیسیون میانه رو سوریه -اگرچنین چیزی وجود داشته باشد- مذاکره کنند. من هم تا حال نمی دانم که آیا واقعا چیزی به نام مخالفان میانه رو سوریه وجود خارجی دارد یا نه، من تاحال چنین چیزی را نیافته ام. اما شاید اشخاص و افرادی به این نام باشند. یا شاید هم مثل افغانستان، عده ای را که درکشورهای غربی گارسون هوتل بودند آوردند و درسمت های مهم گماشتند، در سوریه هم عده ای را بیاورند. به هر حال این نرمش‌ها ممکن است، زمینه را برای پیدا کردن یک راه حل سیاسی برای بحران سوریه، فراهم کند. من فکرمی کنم به میان آمدن توازن در خاورمیانه به نفع مردم سوریه است.
از نقش دولت های محافظه کاردربحران سوریه نام بردید، حتما منظورتان عربستان و قطراست، گزارش‌هایی وجود دارد که پول این کشورها درناامنی‌های شمال افغانستان هم مصرف می شود. تا چه حد این گزارش‌ها واقعیت دارد؟
وقتی که من مشاور امنیت ملی بودم به یاد دارم که «ریچارد هالبروک»، دریک جلسه ی رسمی شش نفره در حضور رییس جمهور پیشین حامد کرزی، گفت که سالانه بیشتر از سیصدمیلیون دالر از کشورهای عربی خلیج فارس به طالبان و دیگر گروه های تروریستی کمک می شود.
روزی که قندوز سقوط می کرد، یک گزارشگر تلویزیون الجزیره جنگجویان آسیای میانه‌ای را که در کنار طالبان می جنگیدند، همراهی می کرد و از آن جا گزارش می داد، آیا ممکن است که بدون وجود پیوند های استخباراتی، فردی ازیک شبکه تلویزیونی مربوط به قطر درکنار جنگجویان خارجی حضور یابد؟
شما می دانید که من حالا بازنشسته هستم و به معلومات دست اول استخباراتی دسترسی ندارم. اما بدون شک درسقوط قندوز، دست استخبارات کشورهای منطقه دخیل بوده است. دراین هیچ شکی نیست که در تجهیز، تمویل و برنامه ریزی جنگ قندوز، دست های بیرونی دخیل بود. درجنگ قندوز، تاکتیک های پیچیده ی نظامی تطبیق شد و روشن است که چند طالب بی سواد، توانایی و دانش طراحی و اجرای این تاکتیک ها را ندارند، حتما تحصیل کردگان بیرونی درطراحی و تطبیق عملیات نقش داشتند.
عده ای یک تحلیل کلی ازوضعیت دارند و تصور می‌کنند که کشورهایی که درخاورمیانه با روسیه تضاد منافع دارند، می خواهند با گرم کردن آتش جنگ درشمال افغانستان و مرزهای آسیای میانه برای مسکو درد سردرست کنند، باورشما چیست؟
من دراین مورد سندی ندارم که چنین چیزی بگویم. اما موجودیت تروریست های ازبکستانی، چچنی، اویغوری و پنجابی در شمال که به عنوان بریگاردهای تروریستی بین المللی عمل می کنند، دال بر این است که اهداف آنان فراتر ازافغانستان است. وقتی که اهداف فراتر ازافغانستان باشد، روشن است که برنامه ریزی برای آن، نمی تواند تنها کارچند گروه کوچک تروریستی باشد.
ارزیابی تان ازحضور داعش درافغانستان چیست؟
درمشرقی عده ای زیر پرچم داعش فعالیت دارند. اینها اصلا ملیشه‌های پاکستانی هستند و پاکستان در ایجاد آن نقش دارند. عده ای هم طالبان فرصت‌طلب هستند و فکرمی کنند که طالبان دیگرآینده ای ندارند و به همین دلیل پرچم داعش را بلند کرده اند. این ها نشان می دهد که داعشی که درافغانستان فعالیت دارد با داعشی که درسوریه وعراق است تفاوت دارد. داعش یک تفکر سلفی است و این تفکر در افغانستان قادر به بسیج توده ها نیست. مذاهب مردم افغانستان، هم مذهب حنفی و هم مذهب تشیع دوازده امامی، با تفکر سلفی تفاوت بنیادین دارند. بنابراین مداخله خارجی و ضعف دولت سبب شده است که عده ای به نام داعش درروستاهای مشرقی فعال شوند.
گفتید پاکستان در به وجود آوردن داعش درافغانستان نقش دارد، طالبان متحد اصلی پاکستان تلقی می شوند، چرا پاکستان برای متحدان خودش یک رقیب و دشمن ایجاد می کند؟
ببینید، این بار اول نیست که پاکستان این کار را می کند. زمانی که پروژه‌ی طالب هم سربلندکرد در واقع علیه متحدان پاکستان سربلند کرد. شما حتما جنگ‌های طالبان و حکمتیار را به یاد دارید. حکمتیار متحد پاکستان بود و به همکاری پاکستان کابل را موشک باران می کرد. بعد پاکستان متوجه شد که حکمتیار به پیروزی نمی رسد و به همین دلیل طالبان را ایجاد کرد. حالا هم ملیشه های پاکستانی داعش را دربخش هایی از ننگرهار برای سرکوب طالبان پاکستانی و کنترل راه های مواصلاتی نورستان وننگرهار ایجاد کرده اند و طبیعی است که می خواهند آن را با تروریسم بین المللی پیوند بزنند.
با توجه به وضعیت افغانستان، روسیه چه کمکی به امنیت این کشور کرده می تواند؟
روسیه دراین سیزده سال رویکرد خوبی دربرابرافغانستان داشت. مسکو در سطح بین المللی بر سیاست همکاری با افغانستان و جهان تکیه کرد. روسیه حضورجامعه جهانی را در افغانستان به منظور تامین ثبات و ایجاد نهادهای ملی مثل اردو و پولیس مورد حمایت جدی قرارداد. روشن است که اگراوضاع درافغانستان خراب شود، امنیت روسیه تهدید می شود. خراب شدن احتمالی اوضاع درآسیای میانه هم تهدید مستقیم به امنیت روسیه است. بنابراین ایجاب می کند که روسیه درعرصه های آموزش و تسلیح نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان، همکاری کند. این همکاری باید به عنوان بخشی ازامنیت جمعی آسیایی باید مورد توجه قراربگیرد. باید این دید قوت بگیرد که خراب شدن امنیت افغانستان، به معنای خراب شدن امنیت درتمام قاره آسیا است. البته همکاری روسیه را به عنوان الترناتیف برای کشورهای دیگر مطرح نمی‌‌کنم. ما نیاز به همکاری با ایالات متحده و ناتو داریم ولی در کنار آن باید با روسیه نیزهمکاری فعال داشته باشیم. نقش فعال روسیه درتمام عرصه ها به نفع ما است. ما باید منابع تمویل و تجهیز نیروهای امنیتی خود را متعدد بسازیم و تکیه بر یک منبع به نفع کشورهای ضعیف نیست. در عرصه بین المللی هم من باور دارم که ما باید ازجهان یک قطبی که درآن یک ابرقدرت به صورت یک جانبه درسیاست بین المللی عمل بکند، فاصله بگیریم.
منبع :پیام افتاب