هرات که ولایتی با ظرفیت نسبتا بالای اقتصادی و صنعتی در غرب افغانستان است هنوز از آدمرباییهای پیهم در چند سال گذشته کمر راست نکرده که با چالش دیگری روبرو شده است. مواردی از سرقتهای مسلحانه و زنجیرهای، در روز روشن و در نقاط مزدحم شهر این شهر نگرانیهایی جدی به مردم این شهر ایجاد کرده است.
به گزارش سایت افغانستان ما، در یک ماه گذشته چندین بار افراد مسلح موتورسیلکتسوار وارد فروشگاههای شهر شدند و پول و اشیای قیمتی را به سرقت بردند.
فیض احمد، مالک یک فروشگاه تلفنهای همراه در قلب شهر هرات جایی که "چوک گلها" نام دارد، است. او در نیمهشب نه، بلکه در نیمهروز با دزدان مسلح در دکانش روبهرو شده است.
او میگوید: "به دکانم، شش نفر مسلح وارد شدند و ۳۲ دانه(عدد) گوشی را ساعت یک و نیم روز جمع کردند و بردند. یک نفل اول داخل شد و بعد ۵ نفر با موترسایکل(موتورسیکلت)ها رسیدند. دو نفر مقابل دروازه دوکان ایستادند بقیه وارد دوکان شدند. گوشیها را برداشتند و در دو خریطه کردند. دو تقسیم شدند. یکی طرف شمال شهر و یک گروه طرف دیگر رفتند. وقتی حرکت کردند به پلیس گفتیم که تعقیبش کنید. پلیس اما گفت منطقه ما نیست."
سرقتهای مسلحانه در چندین گوشه مختلف شهر صورت گرفته و مردم به شدت نگرانند.
به نظر میرسد که این روزها ارگانهای امنیتی هم زیر فشار قرار دارند. تجار، رئیس و اعضای شورای ولایتی هرات هم در نشستهای خبری جداگانه به شدت نسبت به این وضعیت ابراز نگرانی کردند.
اداره محلی هرات اما میگوید با وجود اینکه تا حد توان تدابیر امنیتی از سوی ارگان های امنیتی هرات گرفته شده اما برای مهار وضعیت از وزارت داخله کمک خواسته میشود.
جیلانی فرهاد سخنگوی والی هرات، به بیبیسی گفت: "ما تدابیر امنیتی داریم. با آن هم مشکلاتی در پلیس وجود دارد و والی هرات از وزارت داخله میخواهد که این مشکلات را از میان بردارد. ما از وزارت داخله میخواهیم که تشکیل پلیس افزایش یابد، تجهیزات بیشتر در اختیار پلیس قرار بگیرد."
آقای فرهاد گفت که نیروهای پلیس همچنین باید آموزشهای بیشتر ببینند.
سرقت مسلحانه یا نمایش اقتدار
فقر و بیکاری از یکسو و موجودیت سلاحهای غیرقانونی نزد افراد عادی از سویی دیگر عوامل اصلی افزایش سرقت های مسلحانه خوانده میشود. اما از نوعیت این سرقتها و سرعت عمل دزدان مسلح و موفقیت آنان در چپاول بازارها در روز روشن، به نظر میرسد که عاملان این رویدادها با نوعی نمایش اقتدار، توانایی نیروهای امنیتی را به چالش میکشند.
پلیس هرات در این اواخر از بازداشت شماری از دزدان مسلح و همچنین به تعلیق در آمدن شماری از مقامهای محلی امنیتی به علت ناکام ماندن در مهار این وضعیت خبر داده است. اما تصور میشود که چشمها به فیصلهها و اقداماتی هیاتی دوخته شده که از کابل عازم هرات شده است.
تا اکنون دست کم یک مورد قتل یک فروشنده که با دزدان مقاومت کرده بود و زخمی شدن یک نفر دیگر در رویدادی مشابه جداگانه در هرات گزارش شده است. با این همه به نظر میرسد که هنوز هیچگونه رهنمودی در این مورد از سوی نهاد های مسئول تهیه و منتشر نشده است.
سرقت های مسلحانه در امن ترین شهرهای دنیا هم اتفاق می افتد، اما آنچه که برای مسئولان امنیتی در شهر های مترقی اهمیت دارد، آموختن چیزی از هر حادثه است. به گونهای که در روشنی آن تدابیری سنجیده شود که از تکرار آن حوادث یا اثرات منفی آن تا حد امکان جلوگیری شود.
"با استفاده از روشنی روز!"
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی افغانستان با استفاده از طنز و کارتونهای متنوع به سرقت های پیهم در هرات واکنش نشان دادهاند.
یکی از کاربران فیسبوک نوشته است که پس از این عبارت «با استفاده از روشنی روز» در خبرهای مرتبط با سرقتهای مسلحانه استفاده خواهد شد.
شماری هم کارتونهایی که دزدان مسلح را در نانواییها و خوراکیفروشیها نشان میدهد منتشر کردهاند.
در اغلب موارد اما به نظر میرسد که انتقادهای کاربران شبکههای اجتماعی کمتر به بررسی عمیق علتهای این وضعیت و نشان دادن راه حل ها متمرکز است.
شماری از کارشناسان، از جمله مسئولان ارشد پلیس در گذشته بارها گفتهاند که نیروهای پلیس افغانستان کمتر مجال این را دارند که به وظایف اصلی شان که تطبیق قانون و جلوگیری از جرایم جنایی است، بپردازند.
به باور آنان پلیس در این کشور در حال جنگ، در کنار نیروهای ارتش با مخالفین مسلح دولت میجنگد.
با این همه این سرقتها در چند روز اخیر و به دنبال ورود هیاتی از کابل پایتخت در هفته گذشته فروکش کرد و تا اکنون موردی دیگر از چنین رویدادهای گزارش نشده است.
پولیس همچنین از بازداشت شماری از افرادی که در این سرقت ها دست داشته اند خبر داده است.