ششمين اجلاس ريکا يا کنفرانس همکاري هاي اقتصادي منطقوي براي افغانستان امروز در کابل برگزار مي شود.  کنفرانس «ريکا» از سال 2005 ميلادى شروع به کار کرده و تا هنوز پنج نشست آن به ترتيب در کابل، هند، اسلام آباد، استانبول و دوشنبه برگزارشده است.

پروژه احياى راه لاجورد، پروژه چاه بهار، خط آهن پنج جانبه افغانستان، چين، قرغيزستان، تاجکستان و ايران، خط راه ابريشم، خط آهن افغانستان، تاجکستان  ترکمنستان و مسئله کاروکارگران افغانستان در کشورهاى خليج، از برنامه هاى مهم افغانستان است که  در کنفرانس روى آن بحث خواهد شد. افغانستان داراي مردمي به شدت فقير و داراي آمار بالاي بيکاري است که از طريق جلب کمک هاي خارجي حدود نيمي از بودجه عادي و تمام بودجه انکشافي خود را تأمين مي کند. مهمترين موانع برسر راه توسعه اقتصادي افغانستان به چند مسأله ارتباط مي گيرد:

1- نا امني هاي مداوم و رو به گسترش در افغانستان امکان سرمايه گذاري و تطبيق بسياري از پروژه هاي کلان اقتصادي را کاهش داده است. فساد و ريشه هاي عميق آن در نظام اداري کشور، سيستم اداري را ناکارآمد ساخته و ميليون ها دالر سرمايه مردم را به هدر داده است.

2- کشت و قاچاق مواد مخدر در کشور و روند رو به افزايش آن، هم اکنون افغانستان  را در صدر کشورهاي توليد کننده و قاچاق کننده مواد مخدر در جهان تبديل کرده است. اين مشکل جريان اقتصاد قانوني را ضربه زده و چرخه غيرقانوني و کاذب از اقتصاد غير رسمي را در کشور به حرکت درآورده است.

3- تمام قوانين و بخصوص قانون تجارت در افغانستان مربوط پنجاه- شصت سال پيش بوده و با توجه به رشد سريع اقتصاد جهاني به هيچوجه پاسخگوي نيازمندي هاي اقتصادي و تجاري امروز نيست و به اين دليل سخت به اصلاحات و بازنگري جدي ضروري دارد.

4- حاکميت تمايلات قومي، سمتي، گروهي و در نظر گرفته نشدن قانون، از مسايل ديگري است که روند سرمايه گذاري در کشور را با مشکل روبرو کرده است.

5- اراده جدي حکومت براي رشد اقتصادي و قرار دادن کشور در خط توسعه وجود ندارد. مقامات حکومتي، منافع شخصي را در کشور محور قرار داده و به زد وبندهاي سياسي بيشتر اهميت داده اند.

تاهنوز کنفرانس هاي زيادي در سطح بين المللي براي افغانستان داير شده است. پنج اجلاس همين کنفرانس نيز در گذشته داير شده و فيصله هاي قابل قبولي هم در آن اجلاس ها صورت گرفته است. اما بدبختانه که از يک طرف حکومت افغانستان اعتماد کشورهاي منطقه را در تدوين و اجراي سياست هاي اقتصادي به دست نياورده و ازسوي ديگر ظرفيت لازم براي تطبيق پروژه هاي زير بنايي را به وجود نياورده است. همانطوري که چهارده سال گذشته بيش از هفتاد در صد کمک ها يا در غرقاب فساد از بين رفته است و يا به امورات غير ضروري به مصرف رسيده، هيچ اطميناني وجود ندارد که امروز نيز دستاورد سرمايه گذاري در پروژه هاي کلان اقتصادي در باتلاق فساد و فقدان ظرفيت هاي لازم از بين نرود.

6- چالش کلان تر از آن اين که برخي کشورهاي منطقه در اجراي بعضي از پروژه هاي اقتصادي در افغانستان موافق نيستند و از راههاي گوناگون سعي مي کنند، در مسير اجراي آنها مانع ايجاد نمايد. تضاد منافع کشورهاي  منطقه در افغانستان تا هنوز مشکل زيادي را بر سر توافق روي پروژه و تطبيق برخي ديگر خلق کرده است. اکنون که ششمين اجلاس ريکا برگزار مي شود، فيصله هاي قبلي شان هنوز نه اجرايي شده و نه اراده اي براي تطبيق آنها موجود مي باشد. بنابراين فيصله هايي که تنها در روي کاغذ محدود بماند، چه تأثيري روي توسعه اقتصادي افغانستان خواهد داشت؟

درکنفرانس امروز کابل بيشتر روى ميکانيزم هاى تعقيب، نظارت وپيگيرى تاکيد مي شود و تلاش مي شود تا براى عملى شدن پروژه ها يک اجماع منطقوى به ميان به وجود بيايد. باهمه اين چالش ها و موانع بازهم ما اميدواريم که اين کنفرانس بتواند روزنه اميدي را براي آينده اقتصادي کشور باز کند و زمينه هاي کار را در کشور فراهم سازد.

نوشتن دیدگاه