رژیم های عربی به سرکردگی عربستان سعودی نیز از حصول این توافق، نگران و عصبانی اند؛ درست به همان دلیلی که رژیم اسراییل، نگران و عصبانی است.
بعد از مذاکرات نفس‌گیر و طولانی در لوزان سوئیس، ایران و شش قدرت جهانی توانستند با انتشار بیانیه‌ای مشترک "چارچوب" توافق نهایی را مشخص سازند.
براساس این بیانیه، ایران ظرفیت غنی سازی اورانیوم خود را کاهش می‌دهد و در قبال این کار، تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران در چند مرحله برداشته می‌شوند.
باراک اوباما؛ رئیس جمهوری امریکا با استقبال از این بیانیه گفت: "تفاهمی تاریخی" با ایران به دست آمده است.
بر اساس این سند، چارچوب توافق با ایران شامل این موارد است:
• ایران از میزان سانتریفیوژهای فعال در غنی سازی اورانیوم می‌کاهد و ذخیره اورانیوم غنی شده خود را کاهش می‌دهد.
• سانتریفیوژهایی که دیگر فعال نیستند زیرنظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به انبار خواهند رفت.
• همه تاسیسات اتمی ایران به شکل مرتب زیر نظارت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار می‌گیرند.
• ایران نیروگاه آب سنگین اراک را بازطراحی می‌کند تا دیگر پلوتونیوم در سطح تسلیحات اتمی در این محل تولید نشود.
• تحریم‌های امریکا و اروپا علیه برنامه اتمی ایران در چند مرحله لغو می‌شوند؛ اما در صورتی که ایران تعهداتش را نقض کند این تحریم‌ها مجددا برقرار خواهند شد.
تفاهم لوزان پس از چندین مرحله مذکرات فشرده میان ایران و قدرت های جهانی به دست آمد. به گفته شماری از تحلیلگران، این توافق را به می توان به «جشن نامزدی» ایران و قدرت های جهانی تعبیر کرد و هنوز تا برپایی «عروسی» و تامین اقدامات و نیازهای مقدماتی آن باید بیشتر صبر کرد.
با این حال، دستیابی به این توافق، به بلاتکلیفی در پرونده هسته ای ایران پایان داد و بر حدس و گمان های به شدت رنگارنگی که در خصوص آینده مذاکرات اتمی میان ایران و قدرت های جهانی مطرح می شد نیز نقطه پایان گذاشت.
دستاورد این بیانیه مقدماتی برای تهران این است که این کشور، همچنان یک قدرت در اختیار دارنده تکنولوژی هسته ای باقی می ماند و جهان نیز این حق را برای جمهوری اسلامی به رسمیت می شناسد.
نکته دوم این بیانیه، لغو - و نه تعلیق- تحریم های بین المللی علیه مردم ایران است؛ چیزی که جزو اهداف اولیه و اساسی مقامات ایران از روند دیپلماتیک جاری بوده است.
به همین دلیل، با بازگشت هیات مذاکره کننده هسته ای به تهران، شور و شادی نیز به خیابان های پایتخت و دیگر شهرهای ایران بازگشت و خیلی از مردم، پایمردی، تلاش و مقاومت مذاکره کنندگان ایرانی را تحسین کردند.
بنیادهای توافقی که برپایه این بیانیه به دست خواهد آمد نیز از نظر حقوقی بسیار مستحکم خواهد بود؛ زیرا با رأی تایید همه اعضای شورای امنیت در قالب قطعنامه ای مبتنی بر فصل هفتم منشور سازمان ملل، مشروعیت الزام آور حقوقی در سطح بین المللی پیدا خواهد کرد و دست نهادهای مخالفی مانند اسراییل، کنگره امریکا و اعراب مخالف ایران را برای خراب کردن این روند را برای همیشه خواهد بست.
بازنده این توافق، بدون تردید در قدم اول، رژيم اسراییل و اعراب خاورمیانه اند و در قدم دوم، تندروهای مخالف در هردو سوی این تعامل.
این توافق، گامی بزرگ، برای توسعه صلح و ثبات در منطقه است و همانگونه که در واکنش رییس پولیس دوبی هم آمده است، به صورت بالقوه، منطقه خاورمیانه را از وقوع جنگی بزرگ میان ایران و امریکا، نجات داده است.
اما رژیم هایی مانند اسراییل از این توافق عصبانی اند؛ زیرا برای آنها این یک شکست سنگین است؛ چون از توسعه آتش درگیری های جاری در عراق و سوریه و یمن و... که به نیابت از اسراییل و... علیه ایران انجام می شود، مانع می شود و راه مردم ایران را برای رسیدن به حقوق انسانی برابر با دیگر همنوعان شان در جهان باز می کند.
رژیم های عربی به سرکردگی عربستان سعودی نیز از حصول این توافق، نگران و عصبانی اند؛ درست به همان دلیلی که رژیم اسراییل، نگران و عصبانی است.
این کشورها، در ائتلافی عجیب، در این بازی استراتژیک که اکنون بازنده آن شده اند، در کنار اسراییل ایستاده اند.
به هر حال، بیانیه لوزان، بار دیگر، برگ برنده را در اختیار دیپلمات های ایرانی قرار داد که با درایت، تدبیر و آینده نگری هوشمندانه، توانستند به بیش از ده سال تهدید علیه کشور و مردم شان، پایان دهند و با حفط حقوق هسته ای، کشورشان را در مسیر اقتدار و امنیت بیشتر، رهنمون شدند.
نتیجه این مذاکرات، غلبه تدبیر بر تهدید بود و پختگی، کارآزمودگی و هوشمندی دیپلماسی و دیپلمات های ایرانی و نیز سیاست قاطع رهبران ایران را در یک آوردگاه استراتژیک جهانی به نمایش گذاشت.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور