گروه طالبان چهارده سال پس از فرار از قندوز در پی حمله نیروهای آمریکایی در نوامبر ۲۰۰۱ به مواضع این گروه، پرچم خود را در میدان مرکزی این شهر برافراشت.
با آن که آمار دقیقی از شمار جنگجویان مهاجم طالبان وجود ندارد، اما گفته شده صدها شورشی عضو این گروه وارد قندوز شده و در شماری از مراکز دولتی را به تصرف خود درآورده‌اند.
شکریه بارکزی عضو کمیته دفاعی مجلس نمایندگان به بی‌بی‌سی گفت که "غفلت" در وظیفه از سوی مقامهای دولتی، نبود حکومت‌داری خوب در این ولایت، اختلافات سلیقه‌ای و سیاسی در بین گروه‌ها و سازمانهای سیاسی، از عوامل سقوط این ولایت به دست طالبان است.
خانم بارکزی همچنان می‌گوید: "آنچه بیشتر نگران‌کننده است این است که آنانی که به عنوان جنگجوی طالب وارد قندوز شدند، سیماهایی نداشتند که یک فرد از جبهه جنگ آمده باشد، یعنی لباس تمیز داشتند، سر و روی‌شان پاک بود که این نشان می‌دهد آنان به راحتی برنامه‌شان را تنظیم کرده و داخل شهر شده بودند."
در حداقل شش سال اخیر، قندوز یکی از پایگاه‌های اصلی طالبان در شمال شرق افغانستان بود. دو ماه پیش بود که طالبان ولسوالی‌های چهاردره، و دشت ارچی را تصرف کردند، اما توانستند تنها دشت ارچی را حفظ کنند.
طالبان در شهر قندوز عکسهای فرماندهان پیشین جهادی را پاره کردند
جنگ شورشیان در قندوز از یک مرجع اداره نمی‌شود. در حال حاضر افراد وابسته به گروه طالبان، جنگجویان خارجی وابسته به گروه القاعده، جنبش اسلامی ازبکستان و حزب اسلامی گلبدین حکمتیار فعالند.
نیک‌محمد کابلی، که تجربه ۲۶ سال خدمت در ارتش را دارد، می‌گوید ظرفیت پایین نیروهای امنیتی سبب شد تا گروه طالبان قندوز را هدف قرار بدهند. آقای کابلی می‌گوید: "مخالفان مسلح نقاط ضعف و قوت نیروهای افغان را خوب می‌شناسند و از آن خیلی ماهرانه استفاده می‌کنند."
او می افزاید: "بین نیروهای افغان مساعی مشترک وجود ندارد، از سلاح و تجهیزات‌شان به صورت موثر و ماهرانه نمی‌توانند استفاده کنند. در بخش استخبارات خیلی ضعیف هستند و به برخی گزارش‌ها خیلی کم بها می‌دهند."
وزارت دفاع افغانستان می‌گوید قرار است در مورد حمله طالبان به قندوز تحقیق همه‌جانبه انجام بدهد.
معصوم استانکزی، سرپرست این وزارت انجام هر نوع معامله را در سطح مقامات بالا که زمینه‌ساز سقوط شهر قندوز شده باشد، رد کرد، اما گفت که مطمئناً عناصری در داخل شهر قندوز وجود داشتند که مخالفان را راهنمایی کردند و کسانی نیز بودند که در انجام وظایف‌شان غفلت کردند.
قندوز با ولایت‌های تخار، بغلان و سمنگان هم مرز است و با تاجیکستان مرز مشترک دارد. این ولایت همچنان به عنوان مرکز ولایت زون (منطقه) شمال‌شرق شناخته می‌شود. بندر شیرخان از راه‌های مواصلاتی عمده‌ای که افغانستان را به آسیای میانه وصل می‌کند در همین ولایت واقع شده است.
نیروهای ارتش در حال حرکت به سوی شهر قندوز. دولت گفته که با ورود آنها به این شهر، وضعیت تغییر کرده
حالا حضور پررنگ طالبان در قندوز هم برای ولایات همجوار و هم برای کشورهای آسیای میانه نگران کننده است. نیک محمد کابلی کارشناس افغان می‌گوید فعالیت طالبان در قندوز ناامنی‌ها در ولایت‌های همجوارش را دامن خواهد زد.
وی می‌گوید: "متاسفانه هنوز ۲۴ ساعت از اشغال قندوز توسط طالبان نمی‌گذرد که شاهراه بغلان مسدود شده، در چهارشنبه‌تپه جنگ جریان دارد و از بغلان مرکزی به آن‌سو حاکمیت دولتی وجود ندارد. در دو ولسوالی تخار جنگ به شدت جریان دارد. شاید هم بعدها خبرهای از ناامنی در بدخشان بشنویم. به این معنی که امنیت قندوز تاثیرات خیلی سریع به وضعیت دارد."
نگرانی‌ها در قبال ناامنی‌ها در شمال و شمال‌شرق از همین حالا بالا گرفته است.
جاوید کوهستانی کارشناس نظامی می‌گوید: "هم ازبکستان و هم تاجیکستان بر علاوه امکانات و تجهیزاتی که دارند، برای رویارویی آمادگی دارند. روسیه از قبل در این مناطق آمده و نیروهای مرزی‌اش در این مناطق وجود دارد؛ تجهیزات سنگین‌اش را جابجا کرده است."
کارشناسان نظامی هشدار می‌دهند که اگر همکاران بین‌المللی افغانستان به وضعیت امنیتی در کشور توجه جدی نکنند، آینده تیره‌ای در انتظار امنیت افغانستان خواهد بود.
