خیلی ها کابل را با نام کوچه مرغ‌هایش می‌شناسند، کوچه‌ای که هرچیزی دارد به غیر از مرغ. کوچه مرغ‌ها هفتاد سال پیش کشتارگاه مرغ و عمده ترین فروشگاه گوشت و تخم مرغ بود.
این کوچه در اوایل یعنی حدود شصت هفتاد سال پیش "کوچه مرغ‌ها" نامگذاری شد. اما رفته رفته چون شهرنو از محله های گردشگری کابل بود جای مرغ فروشی ها را به تدریج مغازه های عتیقه گرفت.
حالا تنها چیز مرتبط به مرغ در این کوچه تخم های تزئینی مرغ از سنگ لاجورد و همچنین شیر مرغ تا جان آدمیزاد است. حدود ۳۵۰۰ مغازه انتیک و عتیقه و پاساژهای جواهر در دو سوی این کوچه کوچک برق می زنند. مرکز فروشات عمده صنایع دستی افغانستان مثل قالین، چرم، پارچه، حکاکی و زرگری هم در همین کوچه است.
پس از سقوط گروه طالبان در سال ۲۰۰۱، این کوچه پس از یک دوره کسادی طولانی، دوباره جان گرفت. حضور بیش از صدهزار سرباز بین المللی و گسترش فعالیت سازمان های بین المللی و سفرهای شهروندان خارجی به این کوچه رونق خاصی داد.
تا سال ۲۰۰۷ میلادی که وضعیت امنیتی در کابل نسبتا مناسب بود این کوچه شور و حالی داشت و پاتوق گرم خارجی ها در کابل بود.
خروج نیروهای بین‌المللی از کوچه مرغ‌ها
محمد اکبر سمندری که عمری در این کوچه گذرانده می‌گوید که پس از سال ۲۰۰۷ حملات و انفجارها در کابل بیشتر شد و کمربندهای امنیتی در دو سوی این کوچه چون نزدیک وزارت امور داخله/کشور و دیگر دفاتر مهم دولتی بود افزایش یافت.
همین بود که ورود موتر/خودروها به این کوچه ممنوع شد و کارمندان سفارت ها و دفاتر مهمتر اجازه پیاده گشتی در این کوچه نیافتند.
رفته رفته، برنامه خروج نیروهای بین المللی از افغانستان تطبیق شد و بعد از ۲۰۱۴ هم که هزاران سرباز آمریکایی و نیروهای ائتلاف این کشور را ترک کردند، این کوچه ماند و مشتریان افغانی که از بیرون به کابل سفر می کنند و انگشت شمار خارجی ها.
حالا از دو سال به این سو، کوچه مرغ‌ها "بدترین روزهایش" را تجربه می‌کند.
آقای سمندری می‌گوید: "اگر دولت به وضعیت کوچه عتیقه فروشی توجه نکند، جای بیشتر انتیک فروشی ها را رستوران ها و مغازه های جوس(آب میوه) خواهد گرفت."
نگرانی تنها آقای سمندری را پریشان نکرده، در جبین خیلی از مغازه داران این کوچه نگرانی و پریشانی و شکایت دیده می‌شود. در کابل مغازه داران کوچه مرغ ها در مقایسه با سایر مغازه داران شهرنو به دولت مالیات بیشتری می پردازند.
افت بازار
شیرین آغا خرابی بازار در کوچه مرغ‌ها را به خوبی حس کرده
افغانستان سنگ های قیمتی مشهوری دارد، لاجورد، زمرد، یاقوت از مشهورترین سنگ های گرانبهای افغانستان است.
شیرین‌آغا از فروشندگان سنگ های قیمتی در کوچه مرغ‌های کابل می‌گوید که بعد از ۲۰۱۴، صادرات سنگ های قیمتی محدود شد و منتج شد که عرضه زیاد شود و تقاضا کم. حالا به قول او سنگی که کیلویی ۷۰۰ تا ۸۰۰ دلار آمریکایی بود کسی ۱۵۰ دالار هم نمی‌خرد.
سنگ های قیمتی با وجودی که در کابل پالش و حکاکی می شود و همه کارها برای ساختن زیورآلات و عتیقه های گرانبها در داخل کشور انجام می‌شود اما امنیت و کسادی بازار سبب شده که تاجران برای تبدیل سنگ ها به آثار تزئینی به بازارهای چین و پاکستان روی آورند که ارزانتر و امنتر است.
زرگرزاده یکی از فروشندگان کوچه مرغ‌ها می‌گوید که مجبور شده کارمندانش را برکنار کند و عمده کارهایی که قبلا در کابل انجام می داد را به خارج بفرستد. او می‌گوید که امنیت و مصونیت کارکنانش را تضمین نتوانست و پولی که آنها می خواستند را پرداخت نمی‌توانست.
زلمی خیرزاد مجبور شده کارگاه بزرگش را به یک دکه کوچک محدود کند
زلمی خیرزاد از حکاکان این کوچه در سال های پیش مغازه بزرگی با دم و دستگاه و کارکنان زیادی داشت. روزانه چیزی حدود صد نگین یاقوت آماده می‌کرد، حالا در دکه کوچکش با سه چهار کارگر، روزانه بین ده تا چهارده نگین صیقل می‌کند.
کسادی بازار و آشفتگی در خرید و فروش اجناس اصلی، فضا را برای خودنمایی و فروش آثار و عتیقه های چینی در کابل فراهم کرده و رونق کم و بیشی که آثار افغانستان داشت هم متاثر بازار چین شده است.
نه تنها در کوچه مرغ ها که در چندین بازار فروش محصولات قیمتی بازار عمدتا به دلیل ناامنی ها دچار کسادی شده است. فروشندگان افغان می‌گویند اگر امنیت بهتر نشود، جای مغازه های شان را فروشگاه های گوشت مرغ و دکه‌های جوس و برگر خواهد گرفت.