داعش با در اختیار داشتن مجهز‌ترین ارتش ترور، ثروتمندترین گروه تروریستی شناخته‌شده جهان است. پرداخت معاش ماهانه میان ۵۰۰ تا ۶۰۰ دالر امریکایی برای هر تروریست مبلغ هنگفتی برای داعش هزینه می‌کند. خرید اسلحه و جنگ‌افزار حساب دیگری از هزینه‌های داعش است. افزون بر این سازمان تروریستی «دولت اسلامی» چندین پروژه خیریه و عام‌المنفعه را نیز تمویل می‌کند، پروژه‌هایی که در چوکات آن‌ها بیوه‌زنان، کودکان یتیم و زخمی‌های جنگی مورد حمایت مالی قرار می‌گیرند (دویچه‌وله). در مجموع بر اساس گزارش روزنامه «العربیه- الجدید» بودجه این گروه در سال ۲۰۱۵ تا حدود دو میلیارد دالر تخمین زده می‌شود، اما این روزنامه تذکر داده است که احتمالا بودجه اصلی آن بیشتر از این مبلغ خواهد بود. منابع مالی این هزینه‌ها مهم‌ترین پرسشی را در باره داعش خلق می‌کند. منابع مالی داعش چیست؟ منابع مالی داعش به ترتیب اهمیت درآمدی آن به قرار ذیل می‌باشد.
۱- فروش نفت: داعش با تصرف منابع نفتی در سوریه و عراق میلیون‌ها دالر به‌دست آورده و می‌آورد که حتا روی قیمت نفت در منطقه اثر گذاشته است. وزارت خزانه‌داری امریکا تخمین می‌زند که داعش هم‌چنان حدود دو میلیون دالر در هفته از محل قاچاق نفت درآمد دارد. یکی از شگفت‌انگیز‌ترین خبرها این است که رژیم بشار اسد از داعش نفت ارزان می‌خرد؛ هم‌چنین داعش گاز طبیعی را به رژیم اسد می‌دهد و رژیم نیز برق داعش را تامین می‌کند، آن‌ها گاز را از میادین کنکو به نیروگاه جندر در حمص می‌فرستند و در ازای آن رژیم سوریه به دیر الزور برق می‌دهد (سایت کلمه). دویچه‌وله به نقل از دو هفته‌نامه امریکایی «فارن افایرز» گزارش می‌دهد: سازمان «دولت اسلامی» در خزان سال گذشته روزانه ۴۴ هزار بشکه نفت از سوریه و۴۰۰۰ بشکه نفت را از عراق به فروش می‌رساند در همین ارتباط یکی از نهادهای انرژی عراق سال گذشته در گزارشی اعلام کرد: داعش در هر روز ۵۰ هزار بشکه نفت از چاه‌های سوریه و ۳۰ هزار بشکه از چاه‌های عراق به سرقت برده و در بازار سیاه به فروش می‌رساند. این نهاد عراقی در ارزیابی میزان درآمد داعش از این طریق این‌گونه گزارش می‌دهد: داعشی‌ها از طریق فروش این بشکه‌های نفت مبلغی حدود ۲ تا ۴ میلیون دالر در طول روز یعنی معادل ۱۰۰ میلیون دالر در طول ماه به دست می‌آورند (سایت کلمه).
۲- فروش آثار باستانی: پس از فروش نفت، قاچاق و فروش آثار باستانی دومین منبع مالی داعش است. سوریه و عراق هم‌چنان که دارای منابع سرشار نفت می‌باشد، آثار تاریخی و باستانی و گنجینه‌های بسیار مهم را در اختیار دارد. داعش با قاچاق و فروش آثار باستانی و گنجینه‌های تاریخی درآمد هنگفتی به‌دست می‌آورد. تصاویری که اقدام داعشی‌ها را در ویران کردن میراث‌های فرهنگی عراق نشان داده می‌دهد شامل آن عده از آثار باستانی می‌شود که داعش نتواسته آن را به فروش برساند، اما به‌صورت مخفیانه و با ریاکاری اقدام به تبدیل کردن این آثار هنری تاریخی به منبع درآمد خود کرده است. آثار هنری با ارزشی که به‌دست داعش می‌رسد از طریق مرز ترکیه و سوریه قاچاق می‌شود. بسیاری از آثار عتیقه غارت‌شده سر از کشورهای خلیج فارس در می‌آورند. بخش زیادی هم به بازارهای تشنه غرب می‌رسد. تروریست‌های داعش طی سال‌های اخیر به دو شهر تاریخی بزرگ در سوریه و عراق یورش برده و اقدام به سرقت گسترده آثار باستانی موجود در آن‌ها کردند. شهر تاریخی «تدمر» در سوریه و «نمرود» در عراق از نمونه‌های برجسته‌ای است که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد (شبکه خبر ایران). در همین راستا روزنامه انگلیسی «کریستین تو دی» می‌نویسد: تروریست‌های داعش اشیای باستانی و نسخه‌های خطی قدیمی را که از عراق و سوریه به سرقت برده از طریق شبکه‌های اجتماعی به فروش می‌رسانند. این روزنامه انگلیسی هم‌چنین در گزارش خود آورده است: گروهک داعش اشیای باستانی و نسخه‌های خطی به زبان‌های آرامی و عبری را که از موزیم‌ها و مناطق باستانی و کنیسه‌ها در عراق و سوریه به سرقت برده، از طریق شبکه‌های اجتماعی به فروش می‌رساند. «کریستین تودی» با اشاره به این‌که داعش از طریق فروش آثار باستانی میلیون‌ها دالر به‌دست آورده است، افزود: عناصر مسلح داعش از شبکه‌های خاص خود برای ارتباط با مشتری‌های خرید آثار باستانی استفاده می‌کنند. این روزنامه انگلیسی با بیان این‌که اشیای باستانی به سرقت رفته به ترکیه و لبنان منتقل شده و در آنجا برای فروش به نمایش گذاشته می‌شود، نوشت: واردات اشیای باستانی از خاورمیانه و شمال افریقا به امریکا از ابتدای سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
روزنامه انگلیسی «این دی پندنت» نیز به اقدام تروریست‌های داعش در غارت آثار تاریخی سوریه و عراق پرداخته و نوشت: برخی از شهرهای ترکیه نقش مهمی را در قاچاق آثار باستانی به سرقت رفته از سوریه و عراق توسط داعش به اروپا ایفا می‌کنند. این روزنامه ادامه می‌دهد: از مهم‌ترین شهرهای ترکیه که در این زمینه از آن استفاده می‌شود، شهر «غازی آنتب» واقع در مرزهای مشترک سوریه و ترکیه است. این شهر، مرکز اصلی عملیات قاچاق آثار باستانی و تاریخی به سرقت رفته از سوریه محسوب می‌شود به‌گونه‌ای که این آثار به تاجران که- اغلب آن‌ها ترک هستند- برای انتقال آن‌ها به انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی تحویل داده می‌شود.
۳- سرقت یا غنیمت: سرقت و یا به عقیده دولت اسلامی غنیمت یکی از منابع درآمد تمامی گروه‌های تروریستی به شمول داعش می‌باشد. سرقت بانک‌ها، فروشگاه، خانه‌های مردم و اموال تجاری به‌عنوان غنیمت جنگی سومین منابع مالی داعش است. اولین اقدام داعش در این زمینه، حمله آن‌ها به بانک شهر موصل واقع در ولایت نینوا عراق بود. داعش در روزهای ابتدایی اشغال شهر موصل عراق به بانک بزرگ واقع در این شهر یورش برده و مبلغی بیش از ۴۰۰ میلیون دالر را به سرقت بردند. پس از حمله داعش به این بانک و سرقت این مبلغ هنگفت بود که بسیاری از نهادهای بین‌المللی گروه تروریستی داعش را ثروتمندترین گروه تروریستی در سراسر جهان معرفی کردند (سایت کلیمه). وزارت خزانه‌داری امریکا می‌گوید این گروه در سال ۲۰۱۴ دست‌کم نیم میلیارد دالر با تصرف بانک در شمال و غرب عراق به دست آورده (شبکه العالم). دولت عراق هر ماه مقادیر زیادی پول نقد را به برخی مناطق می‌فرستد تا به کارکنان و کارگران برسد اما این پول که صدها میلیون دالر در ماه است به دست داعش می‌رسد (بی‌بی‌سی).
۴- مالیات اسلامی: داعش در هر جا که مسلط شده است، به بهانه‌های مختلف و به نیت مالیات اسلامی از مردم اخاذی کرده و درآمد هنگفتی را به این شیوه به‌دست آورده است. داعشی‌ها در روزهای اول تسلط بر هر منطقه در سوریه و یا عراق مبلغ معینی به‌عنوان مالیات، جزیه و… تعیین و ساکنان آن منطقه را وادار به پرداخت آن می‌کنند؛ در غیر این صورت آن‌ها را به قتل می‌رسانند (سایت کلیمه). حتا برای صدور جواز حفاری مناطق باستانی و تاریخی داعش ۲۰ درصد مالیات وضع کرده است (بی‌بی‌سی).
۵- آدم‌ربایی و فروش اعضای بدن: آدم‌ربایی به هدف باج‌گیری و فروش اعضای بدن آن‌ها یکی از مهم‌ترین منابع مالی داعش است. در سال ۲۰۱۴ داعش بیش از ۲۰ میلیون دالر تنها از طریق آدم‌ربایی به‌دست آورده. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه خبر ایران به نقل از العالم، یک منبع محلی عراقی گفت: خانواده فردی موسوم به «ابو داوود» که از اعضای ارشد گروه نقشبندیه (از گروه‌های هم‌پیمان با داعش) بود مبلغ ۵۰ هزار دالر برای تحویل گرفتن جسد وی و سه تن از همراهانش از طریق یک واسطه به داعشی‌ها پرداخت کرده‌اند. این منبع محلی افزود: داعش مبلغ ۱۵۰ هزار دالر امریکایی برای تحویل دادن اجساد این سه نفر درخواست کرده بود اما واسطه‌ها توانستند این مبلغ را تا ۵۰ هزار دالر کاهش دهند. آزاد‌سازی گروگان‌ها در بدل پول نیز از جمله باج‌خواهی‌های داعش است. شاهد عینی آن تقاضای ۲۰۰ میلیون دالر در بدل آزادی دو شهروند جاچانی است که در سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد. از جمله دیگر منابع درآمدی تروریست‌های داعش فروش اعضای بدن اسرایی است که آن‌ها در اختیار دارند.
بر اساس آخرین گزارش‌های منتشر‌شده، تروریست‌های داعش از طریق فروش اعضای بدن گروگان‌های زنده و سربازان کشته شده خود در سال بیش از دو میلیون دالر درآمد کسب می‌کنند. این گروه تروریستی حتا یک کمیته مخصوص برای فروش اعضای بدن از جمله قلب، گرده و جگر تشکیل داده است که ماموریت آن فروش اعضای بدن در بازارهای سیاه جهانی است. در همین راستا «محمد الحکیم» نماینده دایم عراق در سازمان ملل می‌گوید: اروپا ایستگاه اصلی تجارت اعضای بدن توسط داعش به شمار می‌رود به طوری که داعشی‌ها میلیون‌ها دالر از طریق فروش اعضای بدن گروگان‌های خود و افرادی که ربوده‌اند در کشورهای اروپایی به‌دست می‌آورند (سایت کلمه).
۶- کمک‌های کشورهای منطقه و جهان: بدون شک داعش دارای هواداران فکری و همکاران سیاسی و اقتصادی در منطقه و جهان می‌باشد. هم‌فکران داعش کمک‌های بلاعوض‌شان را به هدف استقرار دولت اسلامی به داعش اعطا می‌کنند، همکاران سیاسی آن بهای خدماتی را پرداخت می‌کنند که داعش برای آن‌ها ارایه می‌کند و همکاران اقتصادی و تجاری داعش با حد اکثر کردن سود تجارت سیاه به شریک تروریستش کمک می‌کند.
کمک‌هایی از کشورهای خلیج از جمله منابع اقتصادی داعش به شمار می‌رود، با آن‌که این کمک‌ها به صراحت تایید نشده است. ظاهرا چنین معلوم می‌شود که افراد به‌دلیل هواداری از اعمال افراط‌گرایانه این گروه، و همسویی با افکار آنان دست به حمایت مالی می‌زنند. هم‌چنان منابع دیگر کاملا به‌دلیل متفاوت، یعنی از ترس گسترش دامنه ترور آنان در شبه جزیره عرب، این گروه را تمویل می‌کنند. دست‌کم این مورد اخیر را نماینده‌های حکومت خودمختار کردستان در شمال عراق ادعا می‌کنند. اما این‌که کدام یک از منابع مشخصا این کمک‌ها را می‌پردازند، روشن نیست (دویچه وله).
کمک‌های کشورهای منطقه و جهان به داعش برای پیش‌برد اهداف سیاسی‌شان اسرار‌آمیز‌ترین منبع مالی گروه داعش است که برای فاش شدن آن باید سال‌ها منتظر ماند. هم‌چنین شرکای تجاری و اقتصادی داعش نیز از جمله راز‌های اقتصاد مافیایی است که پی بردن به آن نیازمند زمان می‌باشد. آنچه که مسلم است این است که دولت‌ها، سازمان‌ها، گروه‌ها و افرادی هستند که به اهداف مختلف به داعش کمک می‌کنند. اسراییل، ترکیه و کشورهای عربی خلیج فارس از متهمان اصلی کمک به گروه ترویستی داعش هستند.
۷- سایر منابع در آمد داعش: این گروه تروریستی «دولت اسلامی» بیشتر از همه با معاملات جنایتکارانه تجاری کسب درآمد می‌کند. فروش سگرت، ادویه طبی، تلیفون‌های همراه از جمله منابع دیگر مالی این گروه خوانده می‌شوند. در کنار این‌ها فروش پاسپورت‌های جنگجویان اروپایی این گروه نیز یک منبع درآمد دیگر به شمار می‌رود و در اغلب اوقات حتا هر پاسپورت را به ارزش چندین هزار دالر امریکایی به فروش می‌رسانند. بنابراین، تصمیم شدیدا نمادین سیاسی هواداران این گروه که از هویت گذشته خود کاملا می‌گذرند به یک منبع درآمد خوبی برای این گروه مبدل شده است (دویچه وله).
درپایان باید یاد‌آور شد که موفقیت داعش در انتخاب منابع مالی و کسب درآمد میلیاردی مرهون وجود متخصصان مالی و اقتصادی در این گروه می‌باشد. یعنی داعش علاوه بر این‌که مجهز‌ترین ارتش ترور را در اختیار دارد، دارای منابع انسانی متخصص در بخش‌های مالی و اقتصادی نیز می‌باشد. اکثر این نیروی انسانی افرادی هستند که در حکومت صدام حسین کار می‌کردند اما به هر دلیلی جذب حکومت جدید عراق نشده‌اند.
منبع: 8 صبح