افغانستان در سبد صادراتی ایران سهمی دو میلیارد دلاری دارد که از این میزان حدود 800 میلیون دلار کالا و خدمات تنها از طریق خراسان رضوی به این کشور صادر می‌شود، به‌طوری‌که افغانستان مهمترین بازار صادراتی خراسان رضوی به‌شمار می‌آید.از سوی دیگر به‌دلیل هم‌مرزی خراسان رضوی با این کشور تا حد زیادی هزینه‌های حمل‌ونقل، صادرات و روابط تجاری میان بازرگانان دو کشور کاهش می‌یابد، بنابراین فعالان بخش خصوصی ایران و افغانستان همواره به‌دنبال افزایش این مبادلات از نظر وزنی و ارزشی هستند. دنیای اقتصاد نوشت، «سیدنورالله راغی» سرکنسول افغانستان در مشهد تحصیلات عالیه را در مصر گذرانده است، در سال 2004 به افغانستان بازگشته و به استخدام وزارت امور خارجه درآمده است. راغی پیش از این، دبیر اول سفارت افغانستان در امارات متحده عربی، رئیس امور اقتصادی و همچنین معاون مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه بوده است و به مسائل سیاسی، اقتصادی و کنسولی اشراف دارد.
سرکنسول جمهوری اسلامی افغانستان در مشهد مناسبات جمهوری اسلامی ایران و افغانستان را دوستانه دانست و گفت: مراودات اقتصادی در هر شرایطی تحت‌تاثیر مسائل سیاسی نبوده است و روابط با قوت و دوستانه پیگیری شده است.
وی در رابطه با وضعیت تحصیل دانش آموزان مهاجر افغانستان در ایران گفت: اخیرا مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران دستوری صادر کردند که هیچ فردی از اتباع با مدرک و بی‌مدرک هویتی از نعمت آموزش و سواد در ایران محروم نشود که این اقدام درخور ستایش و قدردانی است. با توجه به دستور ایشان در این زمینه گشایش بیشتری در ایران صورت گرفته است.
راغی در رابطه با روابط آینده بین دو کشور ایران و افغانستان گفت: در توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران مصمم هستیم و کمک دو کشور به یکدیگر را در واقع کمک به خودمان می‌دانیم. امروزه کشور برای اینکه نگاه دیگر کشورها را به خود تغییر دهند میلیون‌ها دلار هزینه می‌کنند، حال اینکه دو کشور ایران و افغانستان با این حجم از اشتراکات بهتر می‌توانند روابط عمیق و گسترده‌ای ایجاد کنند.
***مشروح این گفت‌وگو به شرح ذیل است***
به‌عنوان اولین سوال، آینده روابط را با خراسان که قطب صنعتی ایران محسوب می‌شود، چطور می‌بینید؟
همانطور که می‌دانید مناسبات جمهوری اسلامی ایران و افغانستان همواره دوستانه بوده و مراودات اقتصادی در هر شرایطی تحت‌تاثیر مسائل سیاسی نبوده است و روابط با قوت و دوستانه پیگیری شده است. خراسان رضوی یکی از مهمترین استان‌های ایران است که برای افغانستان نیز اهمیت ویژه‌ای دارد و با توجه به ظرفیت‌های کلانی که در این استان وجود دارد از مهمترین شرکای اقتصادی افغانستان محسوب می‌شود.
همواره تعاملات با ایران از طریق استان خراسان رضوی بوده است و روابط اقتصادی میان افغانستان و خراسان در طول زمان سیر صعودی داشته است. حجم تعاملات اقتصادی میان افغانستان و خراسان رضوی تا پیش از سال 94 تقریبا 720 میلیون دلار بود اما در سال 94 از مرز 800 میلیون دلار گذشت که این نشان‌دهنده این است که روابط افغانستان با خراسان و به‌صورت کلی با جمهوری اسلامی ایران روند خوبی داشته است.
سطح همکاری‌های دو کشور پس از برجام را چه طور ارزیابی می‌کنید؟
افغانستان تعاملاتش با ایران را براساس تحریم‌هایی که برای ایران وضع کرده بودند، کاهش نداد و شاید تنها کشوری باشیم که کمتر تحت‌تاثیر تحریم‌ها علیه ایران بودیم ولی به‌دلیل سلسله محدودیت‌هایی که برای این کشور ایجاد کرده بودند مسلما با اجرایی شدن برجام تأثیرات مثبت نمایان‌تر خواهد شد.
با اثرپذیری از تحریم‌ها کاهش در عرصه تولید محسوس بود و در واردات مواد اولیه برای صنعت در ایران نیز محدودیت‌هایی ایجاد شد، همچنین مبادلات مالی و بانکی را دچار مشکل کرده، بنابراین جسارت و انگیزه بازرگانان و سرمایه‌گذاران هر دو طرف را کاسته بود اما اکنون با توجه به گشایش‌هایی که با در نظر گرفتن منافع ملی ایران با دنیا صورت گرفت، معتقدم اتفاقات مثبتی حاصل خواهد شد. اگر چه روابط سیاسی میان دو کشور هیچ‌گاه تحت‌تاثیر مسائلی مانند تحریم‌ها نبوده است.
گویا در بحث صادرات به کشور افغانستان نیروهای بین‌المللی در افغانستان مشکلاتی را ایجاد می‌کنند. در این زمینه چه تدبیری اندیشیده‌اید؟
امنیت در افغانستان روبه بهبود است و برخلاف کشورهای همجوار، حتی یک راننده ایرانی در افغانستان زندانی نیست و مشکلات امنیتی برای ترانزیت کالا به افغانستان و بازرگانان ایرانی بسیار کم است. روزانه صدها نفر ویزا اخذ می‌کنند و رفت‌و آمدها به‌صورت معمول انجام می‌شود. گاهی برخی رسانه‌ها مشکلات امنیتی در افغانستان را بزرگنمایی و اذهان بازرگانان و تجّار را مشوش می‌کنند، درصورتی‌که امنیت خوبی در افغانستان برقرار است و به‌زودی شاهد امنیت بیشتری هم خواهیم بود.
ارتش افغانستان به تنهایی به مصاف تروریست‌ها رفته و دستاوردهای چشمگیری داشته است. به هیچ کشوری این اجازه را نمی‌دهیم تا در سیاست‌ها و مراودات اقتصادی افغانستان دخالت کند. در زمانی که حضور نیروهای نظامی خارجی در افغانستان زیاد بود به هیچ عنوان روابط افغانستان با ایران کاسته نشد و محدودیتی نداشتیم. اگر مسائل کوچکی برای بازرگانان رخ می‌دهد ممکن است در هر کشور امن‌تری هم رخ دهد و سعی ما این است که همین اتفاقات کوچک نیز از بین برود و به‌زودی شاهد امنیت کامل در افغانستان باشیم.
مدتی پیش نمایشگاه فرصت‌های اقتصادی دو کشور برگزار شد. آیا بازهم درصدد برگزاری این نمایشگاه‌ها در زمینه‌های مختلف اقتصادی هستید؟
تلاش ما و دوستان ایرانی نسبت به گذشته بیشتر شده است تا بتوانیم از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های ایران در عرصه فنی و مهندسی و از تجارب استخراج معادن استفاده کنیم. نمایشگاه بزرگی در کابل و اخیرا نمایشگاهی در ایران برگزار کردیم و نمایشگاه دیگری از 22 تا 26 تیرماه سال جاری در کابل خواهیم داشت که بر خدمات فنی و مهندسی، وسایل تولید و استخراج معادن و سنگ‌های گرانبها تمرکز دارد. از طریق این نمایشگاه‌ها می‌توانیم مراودات اقتصادی قوی‌تری شکل دهیم.
در حال حاضر وضعیت صادرات افغانستان چه طور است؟
یکی از دغدغه‌های بازرگانان و دولتمردان افغانستان مسأله توازن در صادرات و واردات با ایران است. برخی از دوستان ایرانی نیز پیگیر صادرات از افغانستان به ایران هستند و یقین دارم تا پایان سال 95 این صادرات رشد چشمگیری خواهد داشت.
تعرفه‌های وارداتی اقلامی همچون کنجد و زیره از افغانستان کاهش پیدا کرد و تلاش همگی بر این است که موانع صادرات برداشته شود. درخواست ما از دوستان ایرانی این است که تعرفه‌ها کاهش پیدا کند تا صادرات بیشتری صورت بگیرد. رفع موانع در صادرات و واردات یک بازی برد– برد در منافع ملی دو کشور است و می‌توان از بازارهای دو کشور استفاده کرد.
وضعیت تحصیلی اتباع و مهاجران افغانستانی در ایران چگونه است؟
دولتمردان و به‌ویژه مقام معظم رهبری، از گذشته توجه ویژه‌ای به اتباع و مهاجران داشته‌اند. هم‌اکنون 360 هزار دانش‌آموز در سراسر ایران و 60 هزار دانش‌آموز و 5 هزار دانشجو در خراسان رضوی داریم که تعداد قابل‌توجهی است.
اخیرا مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران دستوری صادر کردند که هیچ فردی از اتباع با مدرک و بی‌مدرک هویتی از نعمت آموزش و سواد در ایران محروم نشود که این اقدام درخور ستایش و قدردانی است. با توجه به دستور ایشان در این زمینه گشایش بیشتری در ایران صورت گرفته است.
به‌طور کلی آینده روابط با ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران مصمم هستیم و کمک دو کشور به یکدیگر را در واقع کمک به خودمان می‌دانیم. امروزه، کشور برای اینکه نگاه دیگر کشورها را به خود تغییر دهند میلیون‌ها دالرهزینه می‌کنند، حال اینکه دو کشور ایران و افغانستان با این حجم از اشتراکات بهتر می‌توانند روابط عمیق و گسترده‌ای ایجاد کنند.
با رشد مهاجران افغانستانی در ایران ظرفیت‌های تازه‌ای برای ایران ایجاد می‌شود. کمتر ساخت و سازی در ایران وجود دارد که عرق جبین یک افغانستانی پای آن نریخته باشد. مهاجران افغانستانی در مراحل مختلف ساخت و ساز و زندگی دوشادوش برادران ایرانی در آباد کردن ایران نقش‌آفرینی کردند؛ حضور آن‌ها در ایران یک فرصت است و ارزش‌های ما از طریق این افراد رشد می‌کند.
منبع:خبرگزاری فارس