«فریده مومند» در سفر به ایران دستاوردهای بسیاری مانند ایجاد خط اعتباری، پیشنهاد تاسیس پارک فناوری، تاسیس شعبه‌های هرات و مزار شریف دانشگاه آزاد و راه‌اندازی رشته‌های علوم پزشکی و مهندسی بدست آورد.
«فریده مومند» وزیر آموزش عالی افغانستان در سفر به ایران ضمن دیدار با همتای خود و دیگر مقامات ایرانی، دستاوردهای فرهنگی و آموزشی بسیاری را بدست آورد و توانست با دست پر تهران را ترک کند.
وی در ایران با «محمد فرهادی» وزیر علوم تحقیقات و فناوری، «سورنا ستاری» معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، «حمید میرزاده» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی دیدار و گفت‌وگو و در سومین نشست کارگروه فنی منطقه‌ای کشورهای قلب آسیا، پروسه استانبول شرکت کرد. وزیر علوم افغانستان در دیدار محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ایران، زمینه گسترش همکاری‌های علمی و فناوری دو کشور را مورد بررسی قرار داد.
فریده مومند با تشکر از مساعدت وزیر علوم ایران برای توسعه آموزش عالی افغانستان گفت: ما انتظار داریم کمک‌های جمهوری اسلامی ایران در تمام زمینه‌ها و شاخص‌های آموزش عالی شامل حال کشورمان شود.
وزیر علوم افغانستان افزود: مهم‌ترین این موارد تربیت نیروی انسانی برای تدریس در دانشگاه‌ها، افزایش پذیرش دانشجویان افغانستانی در دانشگاه‌های ایران در رشته‌های مورد نیاز و همچنین تجهیز آزمایشگاه‌های دانشگاهی افغانستان است.
وی همچنین ایجاد مراکز پژوهشی در دانشگاه‌های افغانستان جهت تقویت امر پژوهش و برگزاری دوره‌های مشترک کارشناسی ارشد و دکترا در افغانستان را خواستار شد.
مومند در پایان ضمن دعوت از فرهادی جهت سفر به افغانستان و بازدید از مراکز آموزش عالی این کشور، از وزیر علوم ایران خواست در خصوص حل مشکلات دانشجویان افغانستانی اعم از نحوه پرداخت شهریه، اخذ ویزای دانشجویی و مواردی از این قبیل مساعدت لازم صورت گیرد.
*استقبال ایران از همکاری‌های علمی، فناوری و فرهنگی با افغانستان
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ایران با اشاره به مشترکات فرهنگی، دینی، تاریخی و زبان مشترک بین دو کشور ایران و افغانستان اظهار داشت: ایران و افغانستان علاوه بر مشترکات فراوان، منافع مشترکی نیز در منطقه دارند و بر همین اساس ما از همکاری‌های علمی، فناوری و فرهنگی و همچنین کمک به گسترش و اعتلای آموزش عالی افغانستان استقبال می‌کنیم .
محمد فرهادی با اشاره به تحصیل 14 هزار دانشجوی افغانی در دانشگاه‌های ایران افزود: بهتر است بررسی دقیق علمی صورت گیرد تا دانشجویان افغانستانی در رشته‌هایی که مورد نیاز کشورشان است تحصیل کنند تا پس از فارغ‌التحصیلی بتوانند نیازها و مشکلات کشورشان را برطرف کنند .
به گزارش سایت افغانستان خبرگزاری فارس، وی همچنین در خصوص تامین اعضای هیئت علمی دانشگاه ای افغانستان گفت: دانشگاه تربیت مدرس ایران که مولود پس از انقلاب اسلامی ایران است و فقط دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترا تربیت می‌کند، می‌تواند بخشی از ظرفیت پذیرش خود را به دانشجویان افغانستانی در رشته‌های مورد نیاز اختصاص دهد تا آنان پس از فارغ‌التحصیلی در دانشگاه‌های افغانستان به تدریس بپردازند .
وزیر علوم ایران با اشاره به ایجاد شعب دانشگاه پیام نور در شهرهای افغانستان و تحصیل 2126 دانشجوی افغانستانی در این مراکز، گفت: حدود 7هزار نفر از دانشجویان افغانستانی نیز در واحدهای دانشگاه پیام نور در ایران تحصیل می‌کنند که برای حضور بیشتر دانشجویان افغانستان می‌توان ظرفیت پذیرش این دوره‌ها را نیز افزایش داد .
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ایران در خصوص تاسیس دوره‌های مشترک علمی، تقابل استادان و دانشجویان دو کشو، برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی و تعریف پروژه‌های تحقیقاتی مشترک بین دانشگاه‌های ایران و افغانستان استقبال کرد و در جهت اعتلای آموزش عالی افغانستان و حل مشکلات دانشجویان شاغل به تحصیل افغانستانی در ایران قول مساعد داد .
در این دیدار حسین سالار آملی قائم مقام وزیر علوم در امور بینالملل، ابراهیم خدایی معاون وزیر علوم و رییس سازمان سنجش آموزش ، مجتبی صدیقی معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان، علی اصغر رستمی ابوسعیدی رییس دانشگاه پیام نور، حسین سلیمی رییس دانشگاه علامه طباطبایی ایران نیز حضور و راهکارهای کمک به ارتقای آموزش عالی افغانستان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
* قدردانی وزیر تحصیلات عالی افغانستان از نقش ایران در طرح پروسه استانبول
سومین نشست کار گروه فنی منطقه‌ای کشورهای قلب آسیا، پروسه استانبول به میزبانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران و با حضور فریده مومند وزیر علوم افغانستان، حسین سالار آملی قائم مقام وزیر علوم در امور بینالملل، اسلامی مدیر کل غرب آسیا وزارت امور خارجه و سفرا و نمایندگان کشورهای عضو و نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی حامی برگزار شد.
در این نشست طرح‌ها و برنامه‌های پیشین پروسه و برنامه‌های جدید کشورهای عضو در زمینه آموزش پایه و عالی در چارچوب پروسه کشورهای قلب آسیا (استانبول) پروسه بررسی و در مورد آنها تبادل نظر شد.
مومند، وزیر تحصیلات عالی افغانستان در این نشست، از نقش ایران و کشورهای عضو پروسه استانبول قدردانی کرد.
وی ضمن ارائه گزارشی از وضعیت آموزش عالی افغانستان بر اهمیت گسترش خدمات آموزش پایه و عالی به دانشجویان افغانستانی تاکید کرد.
مومند در این زمینه به گسترش دانشگاه‌های ویژه زنان افغان اشاره و آنرا زمینه ساز توسعه نقش زنان در جامعه افغانستان دانست و گفت: شمار دانشجویان زن در مقایسه با سال‌های قبل، 30 درصد افزایش یافته است.
وزیر تحصیلات عالی افغانستان در ادامه افزود: در حال حاضر 210 هزار افغانستانی مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های خارج از افغانستان، به خصوص ایران، ترکیه، قزاقستان و تاجیکستان هستند که این موضوع زمینه‌های افراط گرایی در جامعه افغانستان را کاهش خواهد داد.
مومند سرمایه‌گذاری برای ایجاد دانشگاه‌های خصوصی و پیوند بین دانشگاه‌های دولتی و خصوصی را از دیگر حوزه‌های اولویت دار وزارت تحصیلات عالیه افغانستان دانست و با اشاره به تغییر سرفصل‌های درسی در34 ولایت افغانستان، این سیاست را موجب کاهش افراط گرایی در جامعه افغانستان توصیف کرد.
وزیر تحصیلات عالیه افغانستان با تاکید بر اینکه فناوری‌های ارتباطاتی در دانشگاه‌های افغانستان روز به روز ارتقا یافته، اعلام کرد: تاکنون 10 مرکز تکنولوژیک در دانشگاه‌های افغانستان تاسیس شده است.
وی ارتباط نظام آموزش عالی افغانستان به شبکه تحقیقاتی و تحصیلی جنوب آسیا را از دیگر زمینه‌های پیشرفت آموزش عالی افغانستان دانست.
در پایان این نشست، سند نهایی سومین نشست کار گروه، نهایی و طرح‌ها و برنامه‌های کشورهای عضو در این سند درج شد.
آموزش شماری از تکنسین‌ها و متخصصان افغانستانی در حوزه معدن، حمایت از برنامه آموزش کوتاه‌مدت برای 15 عضو هیئت علمی دانشگاه‌های افغانستان، فراهم آوردن50 درصد هزینه‌های پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با دانشگاه‌های افغانستان و برگزاری دوره‌های فنی برای آوارگان افغانستانی با حمایت مالی ایران، از جمله طرح‌های مطرح شده در نشست کار گروه بود.
دولت ترکیه نیز آمادگی خود را برای همکاری با دانشگاه‌های افغانستان در چارچوب طرح مولانا، با حمایت مالی شورای آموزش عالی ترکیه اعلام کرد.
*افغانستان نیازمند استفاده از پیشرفت های علمی ایران
فریده مومند وزیر تحصیلات عالی افغانستان در ادامه دیدارهای خود در ایران با معاون علمی و فناوری رییس جمهوری رایزنی و گفت‌وگو کرد.
وزیر علوم افغانستان در دیدار سورنا ستاری، اظهار کرد: کشور افغانستان سال‌ها است که درگیر جنگ می‌باشد و تمامی فرهنگ و زیرساخت‌های علمی خود را از دست داده است به همین دلیل بسیار علاقه‌مند به همکاری با ایران و استفاده از توانمندی‌های این کشور است.
به گزارش سایت افغانستان خبرگزاری فارس، وی ضمن تشکر از رفتار خوب ایرانی‌ها با مهاجران افغانستانی که سال‌ها است در ایران زندگی می کنند، تصریح کرد: کشور افغانستان با مشکلات و کمبودهای زیادی دست به گریبان است و علاقه دارد که برای رفع این مشکلات از کشور ایران کمک بگیرد زیرا افغانستان و ایران اشتراکات فرهنگی زیادی داشته و با یکدیگر هم زبان هم هستند.
وزیر تحصیلات عالی افغانستان تحکیم و توسعه روابط آکادمیک ایران و افغانستان را ضروری دانست و گفت: این روابط نزدیک و صمیمی در سطح منطقه نیز انعکاس زیادی خواهد داشت به طور مثال کشور افغانستان نیاز به ظرفیت سازی در حوزه اساتید دارد که در این زمینه می‌خواهد از توانمندی ایران استفاده کند.
وی با ابراز نگرانی از سطح پایین تحصیلات اساتید دانشگاهی افغانستان، اظهار کرد: متاسفانه اساتید دانشگاهی افغانستان سطح تحصیلات خوبی ندارند که این برای دانشگاه‌های کشورمان مضر است به همین دلیل از ایران می‌خواهیم برای ظرفیت سازی در این زمینه به ما کمک کند و در حوزه تبادل دانشجو و استاد با یکدیگر همکاری کنیم.
مومند افزود: یکی دیگر از نیازهای افغانستان مربوط به حوزه تحقیقات و پژوهش است که متاسفانه در این زمینه نیز با کمبودهای جدی روبرو هستیم و از کشور ایران می‌خواهیم این نیاز ما را مرتفع کنند، البته بانک جهانی قصد دارد چند مرکز تحقیقات در افغانستان ایجاد کند که ما تمایل داریم این کار را نیز با کمک ایران انجام دهیم.
وزیر تحصیلات عالی افغانستان با اشاره به عدم اجرایی شدن تفاهمنامه‌های منعقد شده بین ایران و افغانستان در سال‌های گذشته، گفت: تفاهمنامه‌های زیادی مانند تفاهمنامه اعطای بورسیه‌ها که در سال 1391 بین ایران و افغانستان منعقد شد اجرایی نشدند که امیدواریم مسوولان ایرانی راهی برای اجرایی شدن این تفاهم‌نامه‌ها پیدا کنند.
وی، محدودیت رشته‌های دانشگاهی برای تحصیل دانشجویان افغانستانی و سخت بودن امکان ادامه تحصیل برای دانش‌آموزان افغانستانی را دیگر مشکلات موجود عنوان کرد و گفت: کشور آلمان قول داده که به دانشجویان افغانستانی در رشته معدن آموزش‌هایی ارائه کند که ما باز هم ترجیح می‌دهیم ایران نیز وارد این موضوع شود و یک تفاهمنامه 3 جانبه در این زمینه شکل بگیرد.
*ایران به دنبال ایجاد خط اعتباری به همراه تخفیف در تجهیز آزمایشگاه‌های افغانستان
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ایران در دیدار مومند گفت: باید خط اعتباری به همراه تخفیف در تجهیز آزمایشگاه‌های کشور افغانستان از پیشرفت فناوری و علمی ایران ایجاد شود.
سورنا ستاری اظهار کرد: ایران و افغانستان دو کشور هم جنس هستند و به دلیل قرابت این دو کشور با یکدیگر و نزدیک بودن فرهنگ آنها باید روابط نزدیک‌تری با یکدیگر داشته باشند.
وی افزود: در ایران 5/4 میلیون دانشجو و بیش از یک هزار مرکز تحقیقاتی و دانشگاهی داریم و در زمینه تعداد فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی با کشور آمریکا برابر هستیم.
وی مهم‌ترین اتفاق در حوزه اقتصادی ایران را تغییر جهت اقتصاد از سمت اقتصاد نفتی به سمت اقتصاد دانش بنیان دانست که باعث شکوفایی استعدادها شده است و شرکت‌های دانش بنیان زیادی در این زمینه شکل گرفته است.
وی تصریح کرد: به هیات افغانستانی حاضر در ایران پیشنهاد می‌کنیم که حتماً از دستاوردها و شرکت های موجود در پارک فناوری پردیس دیدن کنند تا ببینند که ایران چگونه توانسته است از فناوری درآمدزایی و به سمت توسعه علم و فناوری حرکت کند.
ستاری با اشاره به حرکت دانشگاه‌های ایرانی به سمت فناوری، گفت: حرکت دانشگاه‌های ایران از پژوهش به سمت تجاری سازی فناوری یکی دیگر از اتفاقات مهمی است که رخ داده و همین موضوع باعث شده است اقتصاد ایران از اقتصاد نفتی به سمت اقتصاد دانش بنیان بچرخد.
وی گفت: در اقتصاد دانش بنیان دیگر نفت و گاز و منابع زیرزمینی اهمیت چندانی ندارد و به استعدادهای جوانان و نخبگان توجه می شود و از خروج این افراد از کشور جلوگیری خواهد شد.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ایران با اشاره به ضرورت ایجاد خط اعتباری برای استفاده افغانستان از پیشرفت فناوری ایران، بیان کرد: ایران در حوزه‌های علمی و تحقیقاتی مانند حوزه تجهیزات آزمایشگاهی که به توانمندی رسیده است، می‌تواند یک خط اعتباری و تخفیفی ایجاد کند تا کشور افغانستان بتواند از فناوری‌های به روز و با کیفیت بالا، بهره ببرد.
ستاری افزود: به طور مثال در حال حاضر ایران در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی به پیشرفت‌های قابل توجهی رسیده است که این محصولات را می‌تواند با قیمت پایین و کیفیت بالا در اختیار دیگر کشورها قرار دهد. از این رو به مسوولان و فناوران افغانستان هم پیشنهاد می‌دهیم از این دستاوردها استفاده کنند.
وی با اشاره به پیشرفت ایران در حوزه نانو، گفت: ایران پیشرفت‌های بسیار زیادی در حوزه نانوتکنولوژی دارد که نمونه بارز آن در پارک فناوری پردیس شکل گرفته است و دستاوردهای فعالان این حوزه از سطح دانش آموزی تا پس از دانشگاه قابل مشاهده است.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ایران با ارائه پیشنهادی در خصوص تاسیس یک پارک فناوری در کابل، بیان کرد: در صورت موافقت طرف افغانستانی، جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به این کشور در زمینه ایجاد یک پارک فناوری در کابل کمک کند و نحوه درآمدزایی از فناوری را به اساتید افغانستانی آموزش دهد.
وی تبادل اساتید و دانشجویان را یکی از بارزترین نمونه‌های همکاری علمی بین کشورها دانست و گفت: ایران و افغانستان می‌توانند در زمینه تبادل دانشجو و استاد با یکدیگر همکاری داشته باشند و در واقع زیرساخت ارتباطات آکادمیک بین کشورها، این تبادلات است.
ستاری افزود: انتقال تجربیات ایران در حوزه پیشرفت و توسعه فناوری و علم به افغانستان، یکی از مهم‌ترین مولفه‌هایی است که می‌تواند به نزدیکی و گسترش همکاری‌ها و ارتباطات بین هر دو کشور کمک کند.
*آمادگی دانشگاه آزاد ایران برای برگزاری دوره‌های دکتری پژوهش محور برای اساتید افغانستان
فریده مومند در ادامه دیدارهای خود در ایران با رئیس دانشگاه آزاد اسلامی دیدار و گفت‌وگو کرد.
وزیر علوم افغانستان در دیدار حمید میرزاده گفت: دانشگاه آزاد اسلامی ایران با دارا بودن قدمتی چندساله و رشته‌های قابل توجه، یکی از دانشگاه‌های معتبر و مطرح در ایران و خارج از کشور است.
به گزارش سایت افغانستان خبرگزاری فارس، وی با بیان اینکه دولت افغانستان با دولت همزبان ایران رابطه‌ای دوستانه دارد، اظهار داشت: ما دارای مشترکات زیادی در زمینه‌های فرهنگی، دینی و زبانی هستیم که برای تحکیم این روابط می‌توانیم در حوزه آکادمیک همکاری‌های بیشتری داشته باشیم.
مومند به فعالیت ارزنده واحد کابل دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد و گفت: شعبه‌ای که در افغانستان ایجاد شده، بسیار مورد علاقه دانشجویان و وزارت تحصیلات عالیه این کشور است.
وی با بیان اینکه در بخش‌های مختلف پژوهشی، می‌توانیم ارتباط و همکاری بیشتری داشته باشیم، خاطرنشان کرد: کشور افغانستان در دوره دکتری پژوهش محور، مراحل ابتدایی را سپری می‌کند بنابراین می‌توانیم در این زمینه از تجارب شما استفاده کنیم. همچنین در حوزه چاپ و نشر با مشکلاتی مواجه هستیم و از اینکه دانشگاه آزاد اسلامی نسخه‌های جدیدی از محصولات چاپی خود را در اختیار ما قرار داده، قدردانی می‌کنیم.
وی افزود: با توجه به وضعیت فعلی آموزش عالی در افغانستان، انتظار می‌رود نیاز این کشور مورد توجه قرار گیرد و بدون نیازسنجی، رشته‌ای اضافه نشود.
وزیر تحصیلات عالیه افغانستان خواستار همکاری دانشگاه آزاد اسلامی ایران با فارغ التحصیلان افغانستان در عرصه‌های پژوهشی و تحقیقاتی شد و افزود: امیدواریم دانشگاه آزاد اسلامی ایران با توجه به قدمت، عظمت و اعتباری که دارد، شرایط بورسیه برای دانشجویان افغان فراهم کند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ایران در این دیدار به همکاری‌های بیشتر با کشور دوست و برادر افغانستان در حوزه‌های علمی و پژوهشی تأکید کرد و گفت: دانشگاه آزاد اسلامی ایران آمادگی دارد شعبه‌های هرات و مزار شریف را نیز دایر کند و رشته‌های علوم پزشکی و مهندسی را نیز در واحد کابل راه‌اندازی کند.
حمید میرزاده گفت: موافقتنامه قبلی دانشگاه آزاد اسلامی و وزارت تحصیلات عالیه افغانستان باید مورد بازبینی قرار گیرد تا موافقتنامه جدیدی با توجه به درخواست‌های مطرح شده، تدوین شود.
وی با بیان اینکه دوستی و همراهی که میان 2 کشور است، از طریق امور علمی می‌تواند تقویت شود، اظهار داشت: دانشگاه آزاد اسلامی ایران آمادگی دارد با اساتید افغانستانی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در داخل ایران همکاری داشته باشد تا از تجارب و علم آنها بهره‌مند شود.
وی افزود: همچنین در جهت توسعه علمی 2 کشور ایران و افغانستان، بنا به پیشنهاد وزیر تحصیلات عالیه افغانستان می‌توانیم در رشته‌های مختلف دانشجویان افغانستانی را بورس کرده یا تخفیف ویژه‌ای برای آنان در نظر بگیریم.
*آمادگی دانشگاه آزاد اسلامی برای برگزاری دوره‌های دکتری پژوهش محور برای اساتید افغانستان
حسین ابراهیمی مدیرکل بینالملل دانشگاه آزاد اسلامی ایران با بیان اینکه واحد افغانستان یکی از 4 واحد فعال خارج از کشور دانشگاه است، گفت: خوشبختانه وزارت تحصیلات عالیه افغانستان همکاری خوبی با دانشگاه آزاد اسلامی دارد و مدارک ما در این کشور مورد تأیید است.
ابراهیمی با اشاره به غیرانتفاعی بودن دانشگاه آزاد اسلامی ایران خاطرنشان کرد: این دانشگاه چه در داخل و چه در خارج از کشور، مجموعه‌ای غیرانتفاعی محسوب می‌شود و منافع و منابع آن متعلق به هیچکس نیست و درآمد آن صرف توسعه خود دانشگاه می‌شود.
وی افزود: این در حالی است که واحد کابل دانشگاه آزاد اسلامی در کشور افغانستان، مجموعه خصوصی محسوب می‌شود که انتظار داریم با کمک وزارت تحصیلات عالیه افغانستان از حالت خصوصی خارج و به عنوان غیرانتفاعی شناخته شود.
ابراهیمی با اعلام آمادگی برای توسعه رشته‌های مورد نیاز کشور افغانستان، گفت: دانشگاه آزاد اسلامی ایران آمادگی دارد در کشور افغانستان شعب خود را توسعه دهد. همچنین این دانشگاه می‌تواند برای اعضای هیأت علمی کشور افغانستان، دوره‌های دکتری پژوهش محور برگزار کند.
* تأسیس رشته‌های عمران و مهندسی محیط زیست در دانشگاه آزاد کابل
رئیس واحد کابل دانشگاه آزاد اسلامی ایران با اشاره به عمر 5 ساله این واحد گفت: در این مدت شاهد حمایت همه جانبه وزارت تحصیلات عالیه افغانستان بوده‌ایم.
رحیمی با اشاره به لزوم تأسیس رشته‌های جدید با توجه به نیاز کشور افغانستان گفت: درخواست تأسیس رشته‌های عمران و مهندسی محیط زیست برای تصویب به وزارت تحصیلات عالیه افغانستان ارائه شده که مراحل نهایی آن در حال انجام است.
به گزارش سایت افغانستان خبرگزاری فارس، رحیمی با بیان اینکه شهر هرات قطب فرهنگی کشور افغانستان محسوب می‌شود، تمایل دانشگاه آزاد اسلامی برای تأسیس شعبه‌ای در این شهر فرهنگی را اعلام کرد.
رئیس واحد کابل با اشاره به طولانی بودن زمان صدور ویزا برای اساتید پروازی، خواستار همکاری وزارت تحصیلات عالیه افغانستان برای کاهش زمان این فرآیند شد.