«شیخ یحیی بن عمار سجستانی» معروف به «خواجه غلتان» از بزرگان دیار هرات به حساب می‌آید که مزار وی در خیابان کهن هرات، از قدیم زیارتگاه خاص و عام بوده است.
به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، «شیخ یحیی بن عمار سجستانی» معروف به «خواجه غلتان» از بزرگان دیار هرات به حساب می‌آید که مزار وی در خیابان کهن هرات، از قدیم زیارتگاه خاص و عام بوده است.
در مورد تولد و وفات خواجه غلتان اطلاعات دقیقی در دست نیست و روایت‌های مختلفی در این باب گفته شده است، اما مزار وی در شمال شهر هرات و در جوار مزار «سید عبدالله مختار»، از گذشته‌های بسیار دور مشتاقان زیادی را به سوی خود جذب کرده است.
آنگونه که «رسول پویان»، در کتاب«جغرافیه عمومی هرات» نوشته است، در نزد مردم هرات این باور وجود دارد که شیخ یحیی سجستانی، در هنگام رسیدن به حوالی شهر هرات مشاهده کرد که خاک این شهر، مدفن اولیا، دانشمندان، هنرمندان و دیگر بزرگان است.
به همین دلیل، وی به خود اجازه نداد که بر آن خاک مقدس، پای نهد. پس خود را با غلت زدن به شهر رساند و به این سبب به «خواجه غلتان» معروف شد.
برخی نیز روایت کردند: وی از جانب کوهی وارد هرات شد و به دلیل اینکه اولیای زیادی در این شهر خفته بودند غلت زنان وارد شهر شد و در همین چرخش نیز درگذشت.
در حال حاضر در قسمت شرقی آرامگاه خواجه غلتان، زمین مسطحی وجود دارد و بسیاری از مردم هرات باور دارند که این مکان کرامت دارد و حاجات آنان را بر آورده می‌کند.
هم اکنون نیز مردم هرات در صحن مسطح این زیارت سر خود را آرام بر زمین می‌گذارند و به صورت خوابیده در حالی که جلو چشمان خود را با دست گرفتند بر روی زمین غلت می‌زنند و حاجت خود را می‌طلبند و بر این باورند که اگر مرادشان برآورده شود به آسانی غلت می‌خورند و به سمت دیوار روبرو می‌روند و در غیر این صورت به 2 طرف کج شده و از مسیر مستقیم منحرف می‌شوند.
در کتاب «تاریخ مختصر و مصور افغانستان» نیز آمده است: زائران بر روی زمین خود را می‌چرخانند و باور مردم بر این است که چرخش در حالی که زمین مسطح است به طور خود به خود تداوم می‌یابد تا زمانی که فردی آن را متوقف نماید.
در حال حاضر از شهرهای دیگر افغانستان و توریست‌های خارجی نیز برای زیارت به خواجه غلتان می‌آیند.
